Anti-decubitusmatras > Wisseldrukmatras
In onderstaande hulpmiddelenfiche vindt u informatie over de aard en het gebruik van het hulpmiddel en richtlijnen die helpen om een vraag voor terugbetaling efficiënt af te handelen.
In de onderdelen ‘Beschrijving van het hulpmiddel’, ‘Voor wie is het hulpmiddel bestemd?’ en ‘Met welke hulpmiddelen kunt u dit hulpmiddel niet combineren?’, vindt u informatie over de mogelijkheden voor terugbetaling van het hulpmiddel. In de beschrijving wordt gedefinieerd welke hulpmiddelen en aanpassingen onder deze referterubriek horen. In het deel ‘Voor wie is het hulpmiddel bestemd?’ wordt aangegeven voor wie en onder welke omstandigheden het VAPH met deze referterubriek standaard een tegemoetkoming voorziet. Als uw situatie niet overeenkomt met een van de situaties die hier beschreven zijn, maar de noodzaak, werkzaamheid, doelmatigheid, gebruiksfrequentie van het hulpmiddel zijn toch aangetoond in functie van de handicap, kan het VAPH eveneens tegemoetkoming geven voor het hulpmiddel.
Meer informatie over de terugbetaling van hulpmiddelen vindt u in het deel ‘Hulpmiddelen’ op de website van het VAPH.
Beschrijving van het hulpmiddel
Een wisseldrukmatras is een matras die bestaat uit met lucht gevulde cellen (buizen) met een diameter van minimaal 10 cm, die afwisselend worden opgeblazen en leeggezogen door de bijhorende pomp. Een wisseldrukmatras is steeds voorzien van een in twee richtingen rekbare beschermhoes of incontinentiehoes.
Andere benaming: alternerende matras
Inbegrepen:
- bijhorende pomp
Voor wie is het hulpmiddel bestemd?
- Personen met een volledig functieverlies in beide onderste ledematen:
- die zichzelf niet kunnen draaien of herpositioneren in lig.
- Personen met een volledig functieverlies in een onderste en een bovenste lidmaat:
- waarbij het functieverlies zich aan een zijde situeert;
- die zichzelf niet kunnen draaien of herpositioneren in lig.
Refertebedrag, refertetermijn, basiskosten, herstellingskosten, procedure, gebruik bij vergunde zorgaanbieder of ouderinitiatief, zeer uitzonderlijke zorgbehoefte
- Refertebedrag
- 1.291,00 euro
- Refertetermijn
- 5 jaar
- Basiskosten
- 75,00 euro
- Herstellingskosten
- 645,50 euro
- Vereenvoudigde aanvraagprocedure
- Niet mogelijk
- Terugbetaling bij gebruik bij vergunde zorgaanbieder of ouderinitiatief
- Niet mogelijk
- Zeer uitzonderlijke zorgbehoefte
- Mogelijk
Extra informatie
Waarmee kunt u dit hulpmiddel aanvullen?
Toelichting
Decubitus of een doorligwonde is een ernstig letsel van de huid en de onderliggende weefsels, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, bijvoorbeeld de hielen, het staartbeen, de heupen of de enkels. Het wordt veroorzaakt door langdurige druk- of schuifkrachten.
Om decubitus te voorkomen moet het gebruik van een anti-decubitusmatras gecombineerd worden met:
- regelmatige houdingsverandering
- systematische wisselhouding
- decubituspreventie in zit
- regelmatige beoordeling van de huid
- gezonde voeding
Systematische wisselhouding
Anti-decubitusmatrassen zijn zinvol in de preventie van decubitus, maar moeten gecombineerd worden met systematische wisselhouding:
- Wisselhouding is het systematisch van lighouding veranderen waardoor alle punten waarop het lichaam steunt (de drukpunten), worden gewijzigd.
- In een wisselhoudingsschema wordt best zoveel mogelijk ruglig ingebouwd en zo weinig mogelijk zijlig omdat zijligging de meeste druk geeft. In ruglig geeft de semi-fowlerhouding in 30° de minste druk- en schuifkrachten. In zijlig is dat de 30°-zijlig.
semi-fowlerhouding
30°zijlig
- Een goed schema is: semi-fowler 30° - zijligging 30° links - semi-fowler 30°- zijligging 30° rechts.
- Bepaal de frequentie van wisselhouding op basis van de gebruikte matras en op basis van volgende patiëntenkenmerken: weefseltolerantie, activiteit/mobiliteit, medische conditie, behandeldoelen, huidstatus, comfort.
- Bij aanwezigheid van decubitus (categorie 1 en hoger) moet de frequentie van wisselhouding opgedreven worden en moet het wisselligschema aangepast worden om de aangetaste zone zo weinig mogelijk of niet te belasten.
- Bij ruglig op wisseldrukmatrassen moet steeds gezorgd worden voor vrijliggende of zwevende hielen. Op sommige wisseldrukmatrassen kan dit bekomen worden door de lucht in de matras ter hoogte van de hielen aan te passen. Op wisseldrukmatrassen waarbij dat niet mogelijk of niet praktisch is, kan dat door gebruik te maken van een zwevende hielenkussen.
- Om personen in 30°-zijligging te positioneren, kan gebruik gemaakt worden van een 30°zijligkussen (aanvullende referterubriek).
- Gebruik glijlakens om de patiënt wisselhouding te geven. Vermijd trekken en schuiven.
Opgelet
- Telkens wanneer de rugsteun versteld wordt van een zittende naar liggende houding en vice versa, moet de druk in de cellen bijgeregeld worden. Bij de meeste wisseldrukmatrassen moet dat manueel gebeuren op de pomp.
- Sommige wisseldrukmatrassen zijn voorzien van een systeem dat de druk automatisch aanpast aan verandering tussen zittende en liggende houding. Zo'n systeem kan noodzakelijk zijn als de betrokkene zelf vaak de rugsteun moet verstellen en er niemand beschikbaar is om de pomp manueel bij te stellen. Die situaties zijn eerder uitzonderlijk. Matrassen met automatische drukaanpassing zijn doorgaans ook duurder dan die zonder automatische drukaanpassing.
- Niet alle wisseldrukmatrassen zijn geschikt voor personen met zeer hoge of zeer lage lichaamsgewichten.
Combineren met decubituspreventie in zit
Gebruik in zit een anti-decubituszitkussen. Ook op een anti-decubituszitkussen is houdingsverandering noodzakelijk. Beperk indien nodig de zitduur omdat de druk op het staartbeen in zit zeer groot is.
Beoordelen van de huid
Beoordeel de huid door decubitusgevoelige plaatsen dagelijks te controleren op niet-wegdrukbare roodheid. Dat kunt u doen door er met een vinger of een drukglaasje op te drukken en na te gaan of u de roodheid wit kunt drukken. Blijft de huid rood, beperk dan de duur dat de persoon op de roodheid zit of ligt.
Uittesten
Wisseldrukmatrassen kunnen de zelfredzaamheid verlagen. Sommige personen die zichzelf kunnen verleggen op een gewone matras of een statische anti-decubitusmatras, kunnen dat niet meer op een wisseldrukmatras.
Sommige personen kunnen moeilijk wennen aan het liggen op een wisseldrukmatras of aan het geluid van de motor.
Bed, matras en positioneringskussens vormen samen de totaaloplossing. Om na te gaan of betrokkene kan slapen, liggen, in halflig liggen ... in het bed, moet de totaaloplossing uitgetest worden.
Het is niet zinvol om een wisseldrukmatras en een statische matras te combineren.
Recidiverende decubitusletsels
Voor personen met recidiverende decubitusletsels bij correct gebruik van een statische of wisseldrukmatras en een optimaal en correct toegepast wisselhoudingsschema, kan het nodig zijn om tijdelijk een matras met een hogere effectiviteit of een automatisch wisselligsysteem te huren tot de wonden genezen zijn.
Voor personen met een blijvend zeer hoog risico en met zeer ernstige recidiverende decubitusletsels of voor personen bij wie een wisseldruksysteem tegenaangewezen is, kan ook een andere oplossingen noodzakelijk zijn (bijv. lowairlossmatrassen, continue lagedruksystemen, automatische wisselligsystemen,...). Die oplossingen vallen buiten deze rubriek en kunnen buiten referte aan de BBC worden voorgelegd.
Terugbetaling bij co-ouderschap
De hulpmiddelen of aanpassingen uit deze hulpmiddelenfiche kunnen indien noodzakelijk een tweede keer terugbetaald worden in een context van co-ouderschap.
Vroegere benamingen voor deze referterubriek
- Anti-decubitus statische of wisseldrukmatras
- Anti-decubitus wisseldrukmatras PRI>50